ΜΠΙΤΝΙΚ, ΤΖΑΖ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΕΙΒΑΔΑΣ «ΤΑ ΟΡΑΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΑΠΙΘΑΝΗΣ ΓΕΝΙΑΣ» (εκδ. «Κέδρος»)

«ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΟΜΟΡΦΗ είναι μια ιστορία/ Οταν ακούς τον Τσάρλι Πάρκερ να τη λέει,/ Είτε από δίσκους ή σε μαζώξεις μουσικών/ Είτε σε εμφανίσεις πιο επίσημες στα κλαμπ,/Ενέσεις στο μπράτσο για να πιάσει την καλή,/ Χαρούμενα Φυσούσε το/ τέλειο πνευστό/...» έγραφε ο Τζακ Κέρουακ στο « 241ο Χορικό», αποκαλύπτοντας την αγάπη του για τον κορυφαίο μουσικό της τζαζ. Για τον ίδιο, ο Γκρέγκορι Κόρσο, ένας ακόμα περίφημη γενιάς των μπιτ, έκανε ένα σπαρακτικό ρέκβιεμ: «Ε, άνθρωπε, ο Bird είναι νεκρός/ το σαξόφωνό του κάπου το κλείδωσα/ το σαξόφωνό του σε κάποια γωνιά το άφησαν/ πού να 'ναι το σαξόφωνο, άνθρωπέ μου, πού;/...».

Ενα νέο βιβλίο, «Τα οράματα μιας απίθανης γενιάς. Στοιχεία για τη γενιά των μπιτ», που κυκλοφορεί αύριο από τις εκδόσεις «Κέδρος», έρχεται να αναδείξει (και να αποκαταστήσει) με μεταφράσεις ποιημάτων, κειμένων και εισαγωγή του Γιάννη Λειβαδά το ατίθασο, οξυδερκές πνεύμα των δημιουργών που τάραξαν τη συντηρητική Αμερική τη δεκαετία του '50, εμβαθύνοντας ιδιαίτερα στη σχέση τους με την τζαζ και τη θρησκεία.

«Οι χειμαρρώδεις αυτοσχεδιασμοί της τζαζ, οι εναλλαγές των μέτρων και η πολυδιάστατη χρήση του βασικού θέματος χάρισαν νέους τρόπους στην προσέγγιση και στη γραφή της λογοτεχνίας», επισημαίνει ο μελετητής, που έχει στο ενεργητικό του και την «Ανθολογία μπιτ ποίησης» (Ροές, 2003). «Η εμφάνιση ενός συγκοπτόμενου ρυθμού στην ποίησή τους ήταν ίσως το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο που προήλθε από την τζαζ. Ο συγκοπτόμενος ρυθμός οριοθέτησε αισθητικά τη γραφή των μπιτ, και χάρισε στην ποιησή τους αυτό το χαρακτηριστικό ύφος. Αλλοτε, οι αναφορές σε συγκεκριμένα πρόσωπα μουσικών ή γεγονότα φανέρωναν την αγάπη και την εκτίμηση που έτρεφαν γι' αυτήν - και το πόσο είχε γίνει ένα με τη δική τους ζωή».

Στη Νέα Υόρκη, πρώτη φορά η ποίηση συναντήθηκε ζωντανά με την τζαζ το βράδυ της 19ης Νοεμβρίου του 1957, στην γκαλερί Brata, όπου ο Τζακ Κέρουακ, ο Φίλιπ Λαμαντία και ο Χάουαρντ Χαρτ (ήταν και ντράμερ) διάβασαν ποιήματά τους συνοδευόμενοι από το γαλλικό κόρνο του Ντέιβιντ Αμραμ. Ενα μήνα αργότερα, ο Κέρουακ συνεργάστηκε με τον πιανίστα Στιβ Αλεν στο περίφημο τζαζ κλαμπ «Village Vanguard». «Ωστόσο, το κοινό ήταν μάλλον απροετοίμαστο. Οταν ο Κέρουακ διάβασε ένα κείμενό του με τίτλο "Η ζωή ενός εξηντάχρονου μεξικανού πρεζάκια", κάποιοι άρχισαν να χαχανίζουν και κάποιοι άλλοι παντελώς τον αγνόησαν. Στη συνέχεια ο Κέρουακ έκανε πολλαπλές ηχογραφήσεις με τη συνοδεία τζαζ μουσικών, οι οποίες παραμένουν (μαζί με εκείνες των Τεντ Τζόουνς και Αμίρι Μπαράκα) τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα αυτού του συνδυασμού».

Οσο για τη σχέση των μπίτνικ με τα φιλοσοφικά-θρησκευτικά ρεύματα, ο βουδισμός τούς καθόρισε. «Οσο κι αν ηχεί απίστευτο, είναι απολύτως πραγματικό», επισημαίνει ο Γ. Λειβαδάς. «Οι μπιτ ανέπτυξαν έναν ιδιόρρυθμο ατομικιστικό αναρχισμό, στο πλαίσιο του οποίου όλες του οι τάσεις υποστηρίχτηκαν εντατικά από τις ελευθεριακές ηθικές βάσεις του βουδισμού. Ο αναρχισμός που εκφράστηκε από τη γενιά των μπιτ αφορούσε κυρίως τα ζητήματα της οικολογίας και της κοινωνικής ηθικής, της πρακτικής της μη βίας και της ανοχής».

Στην έκδοση ανθολογούνται οι Αλεν Γκίνσμπεργκ, Χάρολντ Νορς, Μπομπ Κάουφμαν, Χάουαρντ Χαρτ, Λόρενς Φερλινγκέτι, Πίτερ Ορλόφσκι και αρκετοί άλλοι από αυτούς τους «άγρυπνους, έκπτωτους, μοναχικούς, σοφούς αλήτες», που έδωσαν όραμα και πρότυπο στην αμερικανική τέχνη.

ΠΗΓΗ:http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=245878

Νίκος Καζαντζάκης Επανακυκλοφορεί «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες»

«Ας μεταφράσουμε και μια σειρά παιδικά βιβλία. Χωρίς να ξεχάσουμε το μεγάλο πρωτοπόρο, τον Ιούλιο Βερν» είχε γράψει ο Νίκος Καζαντζάκης στην Ελένη Καζαντζάκη. Μια σχετικά άγνωστη δραστηριότητά του που την έκανε για βιοποριστικούς λόγους, μεταξύ του 1931 και του 1943.

Τώρα το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη επανεκδίδει σε ομοιοτυπική έκδοση τη μετάφραση του μυθιστορήματος του Βερν «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες», που είχε κυκλοφορήσει το 1931 από τις εκδόσεις Δημητράκου. Η έκδοση περιλαμβάνει εισαγωγή της Δρος Χριστίνας Αργυροπούλου, επίτιμης συμβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Από το Μουσείο θα κυκλοφορήσουν επίσης, ένα οδοιπορικό στα ταξιδιωτικά κείμενα του Νίκου Καζαντζάκη, μικρό σε σχήμα, εικονογραφημένο σημειωματάριο με εισαγωγικό κείμενο (σε ελληνικά και αγγλικά) της συγγραφέως Νίκης Τρουλλινού, με τίτλο «Ταξιδεύοντας», τα Πρακτικά του Συνεδρίου για τον Καζαντζάκη που έγινε το 2007 στη Μυρτιά Ηρακλείου, με όλες τις εισηγήσεις των 46 επιστημόνων και λογοτεχνών που συμμετείχαν· και συλλεκτικός, πολυτελής φάκελος, με εικαστικές παρεμβάσεις του χαράκτη Τίτου Πετράκη σε 10 εξώφυλλα βιβλίων του Καζαντζάκη.

Οι νέες και οι υπόλοιπες, εκδόσεις του Μουσείου Καζαντζάκη κοσμούν τις βιτρίνες του βιβλιοπωλείου Δοκιμάκη του Ηρακλείου, με αφορμή την επέτειο γέννησης του συγγραφέα στις 18 Φλεβάρη.

Τις εκδόσεις μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος, να προμηθευτεί και από την ιστοσελίδα του Μουσείου: http://www.kazantzakis-museum.gr/

http://www.tovima.gr

Ιάκωβος Καμπανέλλης «Μαουτχάουζεν» στα γερμανικά

Σαράντε πέντε χρόνια μετά την ενιαία έκδοσή του, το 1965, το αυτοβιογραφικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Μαουτχάουζεν» μεταφράζεται στη γερμανική γλώσσα και μάλιστα από αυστριακό εκδοτικό οίκο (Ephelant-Verlag, Βιέννη). Με τον υπότιτλο «Η Ελευθερία ήρθε το Μάη» και σε μετάφραση της Ελένης Στρουμπάκη, η έκδοση παρουσιάστηκε χθες το βράδυ στο Ινστιτούτο Γκαίτε, της Αθήνας, με κεντρικό ομιλητή τον Γιώργο Πεφάνη, επίκουρο καθηγητή της Θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και μελετή του έργου του Καμπανέλλη.

Γραμμένο κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και όταν ο έλληνας συγγραφέας ήταν φυλακισμένος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, πρωτοκυκλοφόρησε αποσπασματικά ενώ έχει ως τώρα μεταφρασθεί σε ελάσσονες γλώσσες, όπως τα λιθουανικά ή τα ουγγρικά. «Ως τώρα το "Μαουτχάουζεν" δεν είχε περάσει στη διεθνή λογοτεχνία του Ολοκαυτώματος», εξηγεί ο Γιώργος Πεφάνης. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό γεγονός η μεταφορά του στη γερμανική γλώσσα. Με το "Μαουτχάουζεν", θεματοποιεί σημαντικές μνήμες της ζωής του, μετά τις παιδικές αναμνήσεις από τη γενέθλια Νάξο, ενώ είναι καθοριστικές και αναγνωρίσιμες οι επιδράσεις από αυτές τις μνήμες στο σύνολο της μετέπειτα εργογραφίας του». Με κινηματογραφικά χαρακτηριστικά και έναν θεατρικό βιωματισμό, το «Μάουτχάουζεν» «δεν έχει γίνει αντικείμενο μελέτης. Είναι πολλαπλής σημασίας το γεγονός ότι μεταφράζεται σε μια εποχή όπως η σημερινή, κόντρα στο πνεύμα των καιρών», προσθέτει.

Πρόσφατα, ο Γιώργος Πεφάνης ανακάλυψε στο Θεατρικό Μουσείο και αφού το διασταύρωσε με τον ίδιο, εξέδωσε τον «Κρυφό Ηλιο», έργο γραμμένο το 1949 με εμπειρίες από το στρατόπεδο, όπου είναι εμφανώς επηρεασμένος από τον υπαρξισμό, «κι ας μην γνώριζε περί υπαρξισμού τότε», επισημαίνει ο μελετητής του. Ηρωες του «Κρυφού Ηλιου» είναι επτά εγκλειστοι εκ των οποία ο ένας έχει προδώσει. Οπως αποδεικνύεται ο κατήγορος είναι και ο προδότης, οι συναγωνιστές του τον «σώζουν» πιστεύοντας ότι η τιμωρία πηγάζει από τον ίδιο και ότι οι λέξεις σαν «πουκάμισα αδειανά» θα πρέπει να επινοηθούν από την αρχή. «Τόσο το "Μάουτχάουζεν" όσο και ο "Κρυφός Ηλιος" θα μπορούσαν να είχα οδηγήσει τη γραφή του Καμπανέλλη σε άλλους δρόμους. Ο ίδιος όμως επέλεξε τα ανθρώπινα και μια τρυφερή ματιά πάνω στα πράγματα».

http://www.tovima.gr

Ρομπέρτο Μπολάνιο Ο Χιλιανός συγγραφέας εξακολουθεί να συναρπάζει

Επτά χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Χιλιανός συγγραφέας Ρομπέρτο Μπολάνιο (1953-2003) εξακολουθεί να διεγείρει το ενδιαφέρον των αναγνωστών με νέες εκδόσεις σε όλον τον κόσμο. Το αμερικανικό περιοδικό Τhe Paris Review θα δημοσιεύει από το επόμενο τεύχος του σε συνέχειες το ανέκδοτο μυθιστόρημα του Μπολάνιο Το Τρίτο Ράιχ. Το συμβολικό βάρος του γεγονότος γίνεται αντιληπτό αν σκεφτεί κανείς ότι είναι η πρώτη φορά τα τελευταία σαράντα χρόνια που το καταξιωμένο περιοδικό δημοσιεύει λογοτεχνία σε συνέχειες.

Το κείμενο, που ολοκληρώθηκε το 1989, βρέθηκε στα κατάλοιπα του Μπολάνιο. Πρωτοκυκλοφόρησε στα ισπανικά μόλις το 2010 και η αγγλική του έκδοση προβλέπεται για το 2012. Ο τίτλος «Τρίτο Ράιχ» αναφέρεται σε ένα σύνθετο επιτραπέζιο παιχνίδι, η υπόθεση διαδραματίζεται στην Κόστα Μπράβα στην Καταλωνία και πρωταγωνιστούν ένας γερμανός τουρίστας και ένας μυστηριώδης Λατινοαμερικανός, ο οποίος νοικιάζει θαλάσσια ποδήλατα στην παραλία.

Οι Αμερικανοί ανακάλυψαν τον Μπολάνιο όψιμα, μάλλον πολύ αργά. Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 2003, τη χρονιά του θανάτου του. Το ενδιαφέρον για τον συγγραφέα εντάθηκε όμως πολύ μετά την έκδοση των μυθιστορημάτων του Οι άγριοι ντετέκτιβ (2007) και 2666 (2008). Εκτοτε, οτιδήποτε είχε γράψει ο Μπολάνιο στα ισπανικά μεταφράζεται συστηματικά.

?

Μπολάνιο στην Αμερική… αλλά Μπολάνιο και στην Ελλάδα. Θα κυκλοφορήσει εφέτος στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αγρα το 2666. Είναι το τελευταίο βιβλίο του συγγραφέα, το οποίο είχε μόλις ολοκληρώσει, όταν πέθανε από ηπατική ανεπάρκεια το 2003. Το βιβλίο εκδόθηκε τον επόμενο χρόνο και θεωρείται το αριστούργημα του Μπολάνιο.

Τέσσερις ευρωπαίοι μελετητές της λογοτεχνίας που ενδιαφέρονται για έναν άσημο γερμανό μυθιστοριογράφο, ένας ψυχολογικά ασταθής καθηγητής Φιλοσοφίας, ένας αμερικανός δημοσιογράφος, ένας γερμανός στρατιώτης που πολέμησε στο Ανατολικό Μέτωπο βρίσκονται στην πόλη Σάντα Τερέζα στο βόρειο Μεξικό, όπου ένας κατά συρροή δολοφόνος μοιράζει θάνατο.

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα χιλίων σελίδων, σε πέντε μέρη, ρεαλιστικό αλλά και συμβολικό μαζί, μυστικιστικό, ποιητικό αλλά και σκοτεινό, το οποίο η κριτική υποδέχτηκε με διθυράμβους ως το σύγχρονο έπος για τον εκφυλισμό των αξιών, της ηθικής, των σχέσεων και της ανθρώπινης υπόστασης στον 20ό αιώνα.

Μυθιστοριογράφος και ποιητής, πολιτικοποιημένος και υποστηρικτής του Αλιέντε, αυτοεξόριστος στο Μεξικό μετά το πραξικόπημα του Πινοσέτ στη Χιλή, ο Μπολάνιο ζούσε από το 1977 στην Ισπανία. Θεωρείται το λαμπρότερο αστέρι της σύγχρονης λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας. Η πολύ πυκνή και πολλά ακόμα υποσχόμενη συγγραφική του δραστηριότητα τη δεκαετία του 1990 διακόπηκε νωρίς. Ο εκτελεστής της διαθήκης του βρήκε όμως στα κατάλοιπά του αρκετά ανέκδοτα αφηγήματα, τα οποία κάνουν σταδιακά την εμφάνισή τους διατηρώντας τη γραφή του πρόωρα χαμένου Λατινοαμερικανού πάντοτε στην επικαιρότητα.

Από τα βιβλία του στα ελληνικά κυκλοφορούν τα: Τελευταία νύχτα στη Χιλή (Μεταίχμιο, 2004), Μακρινό αστέρι (Καστανιώτης, 2007), Πουτάνες φόνισσες (Αγρα, 2008), Τηλεφωνήματα (Αγρα, 2009) και Οι άγριοι ντετέκτιβ (Καστανιώτης, 2009).

http://www.tovima.gr